Gümüşhane’de Nal Çakma Geleneği İmece Metodu Yaşatılıyor

Gümüşhane’nin Tekke beldesinde hayvan üreticileri atalarından miras kalan “nal çakma” geleneğini imece yoluyla yaşatıyor. Kayalık meralarda hayvanların sıhhatini koruyan ve hareket kabiliyetini artıran bu kadim usul, süt ve et randımanını direkt etkileyerek bölge iktisadına can veriyor.

Beldeye bağlı Türkmenli Mahallesi’nde yaz aylarının gelmesiyle birlikte tatlı bir telaş yaşanıyor. Bölgenin şiddetli coğrafyasında büyükbaş hayvancılıkla geçimini sağlayan üreticiler, hayvanlarının sıhhatini korumak ve randımanını en üst seviyeye çıkarmak için yüzlerce yıldır devam eden nal çakma geleneğini imece ruhuyla sürdürüyor.

Yayla ve meralarda hayvanların daha rahat hareket edebilmesi ve et-süt randımanının artması gayesiyle sabahın erken saatlerinde nal çakma çalışmaları klasik sistemlerle imece yöntemiyle gerçekleştiriliyor.

Hayvanlar halatla yere yatırıldıktan sonra ayakları bağlanıp yüz yıllardır kullanılan materyaller yardımıyla mahalledeki nalbant tarafından ayaklarına nalları çakılıyor.

“Yonacak” ismi verilen aletlerle evvel hayvanların tırnaklarını uygun hale getiren nalbantlar daha sonra tırnak uzunluğuna nazaran uygun nalı seçip özel bir teknikle hayvanın ayaklarına çakıyor. Bu süreç sırasında tırnağın fazla gelen kısımları ise kerpetenle kesiliyor. Sabahın erken saatlerinde başlayan bu hummalı çalışma imece yoluyla erkeklerce yapılırken bayanlar ise ürkmemesi için başında bekleyip hayvanlarını seviyor. Hayvanların sıhhati ve merada hareket kabiliyetinin artırılması için büyük kıymet taşıyan nal çakma süreci, yaz dönemi boyunca muhakkak aralıklarla tekrarlanıyor.

Yılardır bölgede hayvanların nallarını istekli olarak çakan nalbant İbrahim Eroğlu, “Biz Tekke Beldesinde oturuyoruz. Burası Türkmen Beyefendileri denilen bölge. Bahardan beri hayvanlarımız burada. Sabah 6’da kalkıyoruz. Gelip burada hayvanlarımızın bakımını yapıyoruz. Sağımlarını yapıp dağa yolluyoruz” dedi.

Hayvan sahibi Remzi Alkan ise meraya gönderdikleri yaylanın taşlık olması yüzünden hayvanların ayaklarına nal çakmak zorunda olduklarını belirterek, “Aksi takdirde inekler yürümekte zorluk çekiyorlar. Bundan ötürü da süt randımanı düşüyor. Onun için ineklerin ayaklarını nal çakmak zorundayız. Nalbant İbrahim arkadaşımız var sağ olsun. O da bize yardımcı oluyor” dedi.

Kentte hayvanların ayakları için nal bulmakta kahır çektiklerini kaydeden Alkan, “Burada bulamadığımı için vilayet dışından temin etmeye bakıyoruz. Bu mevzuda yardım talep ediyoruz. Bu işi yapmak zorundasınız. Devam ettirmek zorundayız” diye konuştu. – GÜMÜŞHANE

About The Author

admin

See author's posts