Türkiye’de gram altın fiyatı nasıl belirleniyor?

Altın fiyatları bir gün düşüyor, sonraki gün rekor kırıyor. Pekala bu değişimin gerisinde ne yatıyor? Türkiye’de altının fiyatı nasıl belirleniyor?

1919 yılından itibaren dünya çapında tek bir altın fiyatı kullanılmaya başlandı.

O devirde altın, Londra Altın Borsası’nın günde iki sefer açıkladığı resmi fiyattan süreç görüyordu.

Fiyatı yalnızca birkaç güçlü banka belirliyordu.

Ama dünya değişti. Bugün piyasalar 24 saat açık ve çok sayıda aktör var.

New York COMEX emtia borsası ve Şanghay altın borsası üzere farklı güç odakları kelam konusu.

Bugün altın, neredeyse 24 saat değişim geçirebilen global bir organizma.

Altının global fiyatı dolar ile belirleniyor

Dünyada altın fiyatı gramla değil, ons cinsinden belirleniyor. Bu, altının milletlerarası ölçü ünitesi.

1 ons, yaklaşık 31,1 grama eşit.

Örneğin, piyasalardan yansıyan ‘Altın 3 bin 300 dolar ile rekor kırdı’ haberleri, ons altının dolar cinsinden fiyatını gösteriyor.

Dolar, euro, sterlin üzere para üniteleri karşısında kıymet kaybettiğinde, yani dolar endeksi düştüğünde altın fiyatı yükseliyor.

Bunun sebebi tıpkı ölçüde altının artık daha fazla dolar ile alınabiliyor olması.

Dolar öbür para üniteleri karşısında güçlendiğinde ise altın fiyatı düşüyor.

Ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, altının milletlerarası piyasalardaki kıymetinin birçok faktöre bağlı olduğunu söylüyor:

“Arz talep istikrarı, ekonomik datalar, faiz oranları, gerçek faiz oranları, enflasyon verisi, ekonomik büyüme, jeopolitik riskler ve ABD merkez bankası siyasetleri altının fiyatını belirleyen faktörler ortasında.”

Altının ons fiyatı milletlerarası piyasalarda anlık olarak belirleniyor.

Peki bu global fiyat, Türkiye’deki gram altın fiyatına nasıl dönüşüyor?

Gram altın fiyatının formülü

Gram altının fiyatını belirlemek için, altının ons fiyatı, yeni dolar kuruyla çarpılıyor.

Bir ons 31,1 gram olduğu için gram fiyatını bulmak maksadıyla 31,1’e bölünüyor.

Bir örnekle anlatalım:

6 Mayıs 2025 tarihinde dünya piyasalarında bir ons altının fiyatı 3 bin 375 dolar.

Bir doların karşılığı ise 38,5 TL.

Bu durumda 3 bin 375 ile çarpıyoruz ve böylelikle ons fiyatının Türk lirası karşılığını buluyoruz.

Bir gram fiyatını bulmak için de bu fiyatı 31,1’e bölüyoruz.

Ve sonuç:

Bir gram altının “ekran fiyatı” yaklaşık 4 bin 190 Türk lirasına denk geliyor.

Neden ekranda yazan fiyatı kuyumcuda bulamıyoruz?

Gram altın hesabı tam olarak dünyadaki altın fiyatının Türkiye’deki karşılığı.

Buna ekran fiyatı da deniyor.

Ancak, kuyumcudan yahut bankadan altın almak istediğimizde, neden bu fiyata altın bulunmadığını Doç. Dr. Filiz Eryılmaz şöyle açıklıyor:

“Buradaki temel problem kâr marjı. Hem kuyumcularda hem bankalarda bir kâr marjı var. Ayrıyeten talep arttıkça da fiyat artabiliyor.”

Altın ‘ayarı’ ne manaya geliyor?

Ayar, bir altın eserin içindeki saf altın ölçüsünü söz ediyor. Eserin içinde ne kadar saf altın varsa fiyatı o kadar yüksek oluyor.

En saf altın olan 24 ayar altının iki çeşidi var: Birinde yüzde 99,9 başkasında yüzde 99,5 saf altın mevcut.

Yatırım hedefli külçeler ve gram altınlar bu kategoriye giriyor. Üzerindeki 999 ve 995 ibarelerinden ayrıştırılabilirler.

22 ayar altında ise yüzde 91,6 saf altın bulunuyor. Geri kalanı, bakır ya da gümüş üzere metal alaşımı olabilir.

Bu daha çok çeyrek altın, fazla personellik gerektirmeyen bilezik ve ziynet eşyalarında karşımıza çıkıyor.

Bir de 14 ayar altın var; yüzde 58,5 saf altın içeriyor. Dayanıklılığını artırmak için neredeyse yarı yarıya ölçüde alaşıma sahip.

Daha çok yüzük ve kolye üzere günlük takılarda kullanılıyor.

Uzmanlara nazaran Türkiye’de yaklaşık 350-400 milyar dolar pahasında yastıkaltı altın bulunuyor

Altının fiyatı, saflık ayarıyla çarpılıyor ve fiyatı bulunuyor.

Ama iş burada bitmiyor.

Kuyumcu eserlerinde işin içine personellik, kâr marjı ve vergiler de giriyor.

Özellikle ağır el personelliği içeren eserlerde, fiyatlar altın bedelinin çok üzerine çıkabiliyor.

Bu sebeple yatırım gayesiyle altın alanlar, gram, çeyrek, cumhuriyet üzere külçe altınları yahut personellik içermeyen bilezikleri tercih ediyor.

Özetle, tabiattaki bu kıymetli metalin bedeli, milletlerarası piyasalarda belirleniyor.

Türkiye’de ise buna ek olarak dolar/TL kuru ile şekilleniyor, üzerine personellik, kâr marjı ve vergi üzere faktörler ekleniyor.

Son olarak da mahallî talep süzgecinden geçip sonuncu fiyatına ulaşıyor ve çokça ilgi görmeye devam ediyor.

 

About The Author